Ticaret Bakanı Ömer Bolat, OECD Yükselen Pazarlar Forumu'nda yaptığı konuşmada, küresel ekonominin derin bir dönüşüm ve büyük şoklar yaşadığını vurguladı. Geçen on yılda küreselleşmenin yoksulluğu azalttığını kabul eden Bolat, ekonomik büyümenin ve refahın eşit dağılmadığını belirtti. Dünya ekonomisindeki dengesizlikler, ticaret, yatırım ve ekonomik gelişmede sürdürülebilir olmayan koşullara yol açtı. Dünya ticaretindeki büyümenin dengesizliği, eşitsiz rekabet ve korumacılık, büyük ekonomik bloklar arasında ticari gerilimler yarattı. Arz zincirlerindeki kopukluklar, lojistik engeller ve jeopolitik çatışmalar da dünya ticaretini ve ekonomisini olumsuz etkiledi. Bu durum, küresel ölçekte ayrışmaya ve büyümede yavaşlamaya neden oldu. Bolat, mevcut çok taraflı ekonomik sistemin yeni parametreleri ve zorlukları takip edebilme kapasitesinden yoksun olduğunu ve güncel küresel sorunlara yeterince yanıt veremediğini dile getirdi.

Küresel Ekonomideki Değişim ve Zorluklar

İklim değişikliği ve dijitalleşmenin küresel ekonomik yapıyı dönüştürdüğünü belirten Bolat, gelişmekte olan ülkelerin iklim değişikliğinin olumsuz etkilerine karşı daha savunmasız olduğunu söyledi. Aşırı hava koşulları, gıda güvenliğini, enflasyonu, kırsal kalkınmayı ve ekonominin işleyişini tehdit ediyor. Yeşil dönüşüm, ekonomi politikalarının merkezinde yer almalı. Dijitalleşme ise büyük fırsatlar sunarken, dijital teknolojilere erişimde eşitsizlik ve finansman sorunları önemli engeller oluşturuyor. Özellikle gelişmekte olan ülkelerde yeşil ve dijital dönüşüm için acil bir finansman ihtiyacı var. Yavaşlayan dünya ticareti, artan korumacılık ve yüksek borçluluk da küresel refah artışını engelliyor. Bu koşullar altında, dünya ekonomisi önemli bir yol ayrımında bulunuyor.

Çok Taraflı Bir Ekonomik Sistem Gerekli

Bolat, mevcut durumu aşmak için yeni, çok taraflı bir ekonomik sisteme ihtiyaç olduğunu savundu. Bu sistem, serbest ve adil ticareti desteklerken, küresel ortak değerleri göz önünde bulundurmalı, finansmana erişimi iyileştirmeli ve sürdürülebilir kalkınmayı desteklemeli. Bolat, bu hedefe ulaşmak için dört önemli işbirliği alanına dikkat çekti: açık ve rekabetçi pazarlar; öngörülebilir iş ortamı; yeşil ve dijital dönüşümde işbirliği; ve gıda güvenliği ile küresel değer zincirlerinin dayanıklılığı. Kurallara dayalı çok taraflı ticaret sisteminin güçlendirilmesi ve pazarı bozan politikalarla mücadele edilmesi şart.

İşbirliği ve Ortaklıklar ile Sürdürülebilirlik

Yeşil ve dijital dönüşüm sürecinde işbirliği, adil dönüşümü sağlamak ve ticari kısıtlamaları azaltmak için kritik öneme sahip. Dünya nüfusunun büyük bir bölümünün açlıkla mücadele ettiğini ve iklim değişikliğinin tarımı tehdit ettiğini hatırlatan Bolat, gıda güvenliğinin sağlanması ve kırsal kalkınmanın desteklenmesi için çok taraflı diyaloğun artırılması gerektiğini söyledi. Küresel değer zincirlerinin dayanıklılığını artırmak ve uzun vadeli istikrarı sağlamak için tedarik kanallarının çeşitlendirilmesi, bağlantılılığın güçlendirilmesi ve kritik girdilere erişimin sağlanması gerekiyor. Yatırımların ve ortaklıkların artırılması, küresel tedarik kapasitesinin ve değer zincirlerinin faydalarının eşit dağılımına yardımcı olacaktır. Bolat, yükselen ekonomiler arasındaki diyalog ve işbirliğinin artırılmasının, daha sürdürülebilir ve adil bir dünya ekonomisi için şart olduğunu vurguladı.